Po lepoti i bogatstvu pećinskih ukrasa i atrakciji grandioznih dvorana, svrstana je u red najlepših i najdužih pećina u Srbiji.
Po legendi koja živi u Zlotu, pećina je dobila ime po knezu Lazaru:
Nakon Kosovske bitke ostaci vojske su se, bežeći pred Turcima, sklonili u pećinu. Tu su neko vreme živeli i hranili se, o čemu svedoče kosti domaćih životinja kojih ima svuda po pećini. Takođe, priča se da se pećina tako zove po nekom Lazaru, koji se krio od Tatara i Turaka. U tursko vreme pećina je bila zazidana da se u njoj ne bi mogli skrivati hajduci i zbegovi.
A, pored ovih, tu je i legenda o “Devojačkoj sobi” u kojoj su hajduci krili srpske devojke kako ih Turci ne bi odveli u harem. Prilaz ovoj prostoriji postepeno se sužava do te mere da se kroz ulaz u nju može provući samo jedna osoba.
Lazareva pećina (Zlotska pećina) je najduža pećina u Srbiji.Nalazi se u istočnoj podgorini Kučaja. Od Zlota je udaljena 3 km, od Brestovačke banje 14 km i od Bora 21 km. Ulaz u pećinu je na nadmorskoj visini od 291 m i nalazi se na levoj strani Lazareve reke.
Zajedno sa još nekoliko pećina i jama čini speleološku celinu poznatu kao Zlotske pećine, a budući da je Lazareva pećina svakako najpoznatija i turistički najuređenija, neretko se i ona sama naziva Zlotskom pećinom.
Nemački hemičar Feliks Hofman izveo je prva istraživanja ove pećine, daleke 1882. godine, a sedam godina kasnije proučavao ju je i naš najpoznatiji geograf Jovan Cvijić.
Lazareva pećna ima dugu i bogatu istoriju – u njoj su pronađena tri praistorijska kulturna horizonta, iz bakarnog, bronzanog i gvozdenog doba, te su otkriveni ostaci keramičkih predmeta, koštanih alatki, predmeti od bakra poput igle, šila i dleta.
U pećini su pronađeni i fosilni ostaci pećinskog medveda, pećinskog lava i pećinske hijene.
Za posetioce je zanimljiva “Ulazna dvorana”, kao prvi susret sa neobičnim svetom podzemne tišine i večnog mraka. “Glavni kanal” je poprečnog preseka, na nekim mestima je širok 10 m, a visok 18 m. Pećinskim nakitom su bogate “Koncertna dvorana” i “Dvorana slepih miševa”.
Stalaktiti i stalagmiti, pećinski stubovi, draperije, bigrene i kalcitne kadice svih oblika i veličina zapažaju se svuda unaokolo, čineći prostor lepim i romantičnim. Najlepši i najveći primerci pećinskog nakita imaju i svoja imena: “Stogovi”, “Fontana”, “Plast”, “Bizon”, “Carska loža”, “Dirigent”, “Orkestar”, “Slapovi”, “Kula kneza Lazara”
Lazareva pećina je od 1949. godine zaštićena kao spomenik prirode. Dužina Lazareve pećine prema najnovijim istraživanjima iznosi 16.041 metar.
Izvor: alo.rs
